Haki w haku ... samochodowym • Piotr Wacholc

Zbliża się sezon wakacyjny. Wielu z nas potrzebuje przyczepki, by przewieźć większe zakupy z hurtowni lub marketu budowlanego, przy którym znajdują się wypożyczalnie przyczep samochodowych, czasem trzeba dotransportować jakieś rzeczy na działkę czy w inne miejsce. Inni z nas przewożą łodzie, motocykle, quady lub skutery nad wodę lub w miejsce wypoczynku. Często do haka mocuje się bagażnik rowerowy lub uchwyt na narty, więc hak nie służy tylko do holowania przyczepy towarowej, kampingowej lub lawety. Czasem hak w samochodzie potrzebny jest okazjonalnie, a czasem – bywa pomocny, lub wręcz niezbędny w codziennym życiu. Wyboru haka holowniczego lepiej nie zostawiać przypadkowi, bo wiadomo, że przypadki bywają nieprzyjemne, a hak powinien by dopasowany do auta i jego możliwości holowniczych.

Przede wszystkim hak powinien spełniać normy bezpieczeństwa obowiązujące w krajach Unii Europejskiej, co potwierdza homologacja. Hak to nie tylko zaczep, ale i wiązka przewodów elektrycznych, dzięki którym przyczepka połączona z naszym samochodem wyposażona jest między innymi w możliwość oświetlenia, kierunkowskazów czy świateł pozycyjnych. Wiązki elektryczne dostępne w sprzedaży podzielić można na dwa rodzaje: wiązki uniwersalne, które można zamontować w każdym typie samochodu dostawczego lub osobowego, oraz wiązki dedykowane konkretnemu modelowi auta, wyposażone w oryginalne konektory.

Wybór haków

Same haki holownicze to ogromny wybór, przeciętnemu użytkownikowi kojarzący się głównie z hakiem na stałe przymocowanym do auta, natomiast w sprzedaży znajdują się haki odkręcane, haki automatyczne wypinane poziomo lub pionowo, haki z kulą dokręcaną ręcznie i mechanizmem automatycznym. Najczęściej stosowanym rozwiązaniem, wymagającym od użytkownika minimum wysiłku jest włożenie końcówki do otworu w belce i dokręcenie śrub lub sworzni. Rozwiązanie automatyczne upraszcza sprawę korzystania z haka maksymalnie – kulę należy wepchnąć do siedziska belki, przekręcić gałkę i domknąć kluczykiem. Istnieją haki, których końcówki są całkowicie ukryte pod zderzakiem, a kulę zwalnia dźwignia w umieszczona w bagażniku lub przycisk elektryczny. Te rozwiązania należą do najdroższych, wykorzystywane często przez producentów samochodów jako opcja wyposażenia pojazdu.

Hak można kupić nawet na allegro, natomiast trzeba dobrze przemyśleć swój zakup, bo decydując się na najtańszy lub kusząc się na chwytliwe hasło sprzedawcy mówić o największej sile uciągu, najniższej cenie etc. można nabyć hak bez homologacji, lub ze sfałszowanym świadectwem homologacji, co może stanowić problem w chwili kontroli na stacji diagnostycznej, gdzie można mieć kłopoty z zarejestrowaniem auta, a przy rutynowej kontroli policji za granicą na pewno hak trzeba będzie zdemontować lub nawet odholować samochód do Polski na lawecie. Dla własnego bezpieczeństwa należy przy zakupie żądać certyfikatu homologacji (dla każdego produktu przyznawany jest osobny numer). Należy również sprawdzić sprzedawcę. Haki holownicze projektowane są tak, aby uniknąć demontażu i podcinania zderzaka. Czasem jest to nieunikniona czynność, która nie psuje zderzaka, ani go nie niszczy, gdyż podcięcie jest niewidoczne, w kształcie małego prostokąta, który widoczny jest dopiero wówczas, gdy zajrzymy pod spód auta. Wycięcie jest zupełnie niewidoczne dla osoby patrzącej na tył auta. O sile uciągu haka krążą legendy, ale tak naprawdę to producent samochodu, jego wielkości, waga i moc silnika decyduje o tym, jakie obciążenie można holować określonym pojazdem, więc nie ma znaczenie uciąg, a tylko maksymalna masa całkowita przyczepy, która to informacja znajduje się na tabliczce znamionowej samochodu. Warto przy zakupie pamiętać, że wiązka elektroniczna do nowych samochodów, produkowanych po 2000 roku może wymagać modułu elektronicznego. Dlatego odpowiedzialny sprzedawca pomoże dobrać hak odpowiedni do auta i do zasobności portfela. Ceny najtańszych haków zaczynają się od 200 zł. Łatwiejsze w obsłudze haki z końcówką montowaną automatycznie kosztują 600 zł i więcej. Najdroższe są haki przeznaczone do konkretnego modelu, których sprzedaż prowadzą dealerzy konkretnej marki. Taki hak to wydatek rzędu kilku tysięcy złotych.

Homologacja – ważne informacje

Wracając do homologacji. Kupowany hak powinien mieć oznaczenie EC/ECE (małe „e” lub duże „E”), wynikające z konieczności respektowania przez Polskę przepisów UE, bo tylko dzięki homologacji auto z zamontowanym hakiem może zostać dopuszczone do ruchu. I tu również przestroga, aby wystrzegać się haków holowniczych nieznanych marek, które posiadają atesty, ale nie posiadają homologacji. Homologację na terenie Polski wydaje PIMOT (Przemysłowy Instytut Motoryzacji) na konkretny hak produkowany przez konkretnego producenta. Haki homologowane w naszym kraju posiadają znak „e20” (homologacja EC wydana wg Dyrektywy 94/20/WE ) lub „E20” (homologacja ECE wydana wg regulaminu nr 55 EKG ONZ). Hak dopuszczony do użytku w Polsce powinien posiadać jeden z tych znaków lub oba równocześnie. Na tabliczce znamionowej powinna znajdować się nazwa wytwórcy, data produkcji i dopuszczalny tonaż.

Decydując się na zakup haka, zwróć uwagę na jego jakość, nie cenę

Montaż wymaga kilku godzin, z czego najbardziej czasochłonna jest ingerencja w instalację elektryczną. Nie zawsze wystarcza też połączenie wiązki elektrycznej haka do lamp auta, czasem potrzebny jest wspomniany wyżej moduł, dzięki któremu prąd do oświetlenia przyczepy pobierany jest z akumulatora, często jednak taka ingerencja powoduje wczytywanie błędu w komputerach pokładowych samochodów, wskazujących na zwarcie i odłączających od zasilania cały samochód. Do zamocowanie belki zaczepu niezbędne jest zdjęcie zderzaka, czasem koniczne jest wycięcie w zderzaku odpowiednich rozmiarów otworu. Po zamontowaniu haka należy pamiętać, o poddaniu samochodu dodatkowemu badaniu technicznemu. Nie wolno od razu podpinać do niego przyczepy. Badanie techniczne objąć i hak, jak i sprawność instalacji elektrycznej, a koszt to od 35 do 50 zł. Zaświadczenie ze stacji diagnostycznej należy przedłożyć we właściwym wydziale komunikacji wraz z dowodem rejestracyjnym samochodu oraz, ewentualnie, kartą pojazdu. Dopiero, gdy w dowodzie pojawi się adnotacja o treści „HAK”, auto z zamontowanym hakiem może poruszać się po drogach publicznych.

Gdzie kupić dobry hak?

Jaka jest siła uciągu haka?

O sile uciągu haka krążą legendy, ale tak naprawdę to producent samochodu, jego wielkości, waga i moc silnika decyduje o tym, jakie obciążenie można holować określonym pojazdem, więc nie ma znaczenie uciąg, a tylko maksymalna masa całkowita przyczepy, która to informacja znajduje się na tabliczce znamionowej samochodu. Warto przy zakupie pamiętać, że wiązka elektroniczna do nowych samochodów, produkowanych po 2000 roku może wymagać modułu elektronicznego. Dlatego odpowiedzialny sprzedawca pomoże dobrać hak odpowiedni do auta i do zasobności portfela. Ceny najtańszych haków zaczynają się od 200 zł. Łatwiejsze w obsłudze haki z końcówką montowaną automatycznie kosztują 600 zł i więcej. Najdroższe są haki przeznaczone do konkretnego modelu, których sprzedaż prowadzą dealerzy konkretnej marki. Taki hak to wydatek rzędu kilku tysięcy złotych.

Inwestycja w dobry hak jest priorytetowa

Wracając do homologacji. Kupowany hak powinien mieć oznaczenie EC/ECE (małe „e” lub duże „E”), wynikające z konieczności respektowania przez Polskę przepisów UE, bo tylko dzięki homologacji auto z zamontowanym hakiem może zostać dopuszczone do ruchu. I tu również przestroga, aby wystrzegać się haków holowniczych nieznanych marek, które posiadają atesty, ale nie posiadają homologacji. Homologację na terenie Polski wydaje PIMOT (Przemysłowy Instytut Motoryzacji) na konkretny hak produkowany przez konkretnego producenta. Haki homologowane w naszym kraju posiadają znak „e20” (homologacja EC wydana wg Dyrektywy 94/20/WE ) lub „E20” (homologacja ECE wydana wg regulaminu nr 55 EKG ONZ). Hak dopuszczony do użytku w Polsce powinien posiadać jeden z tych znaków lub oba równocześnie. Na tabliczce znamionowej powinna znajdować się nazwa wytwórcy, data produkcji i dopuszczalny tonaż.

Montaż wymaga kilku godzin, z czego najbardziej czasochłonna jest ingerencja w instalację elektryczną. Nie zawsze wystarcza też połączenie wiązki elektrycznej haka do lamp auta, czasem potrzebny jest wspomniany wyżej moduł, dzięki któremu prąd do oświetlenia przyczepy pobierany jest z akumulatora, często jednak taka ingerencja powoduje wczytywanie błędu w komputerach pokładowych samochodów, wskazujących na zwarcie i odłączających od zasilania cały samochód. Do zamocowanie belki zaczepu niezbędne jest zdjęcie zderzaka, czasem koniczne jest wycięcie w zderzaku odpowiednich rozmiarów otworu. Po zamontowaniu haka należy pamiętać, o poddaniu samochodu dodatkowemu badaniu technicznemu. Nie wolno od razu podpinać do niego przyczepy. Badanie techniczne objąć i hak, jak i sprawność instalacji elektrycznej, a koszt to od 35 do 50 zł. Zaświadczenie ze stacji diagnostycznej należy przedłożyć we właściwym wydziale komunikacji wraz z dowodem rejestracyjnym samochodu oraz, ewentualnie, kartą pojazdu. Dopiero, gdy w dowodzie pojawi się adnotacja o treści „HAK”, auto z zamontowanym hakiem może poruszać się po drogach publicznych.